Kars Baraj Gölü'nde hüzün ve yeni yaşam bir arada

Tacettin DURMUŞ (ÖZEL)

Boşaltılan Boğazköy (Meliköy) ve Çamçavuş köylerinin büyük kısmı sular altında kaldı. Son günlerde başta Allah'u Ekber sıradağları olmak üzere yüksek kesimlerdeki karların erimesi ile her gün debisi yükselen köylerde yaşayanların hatıraları da sular altında kalıyor.

Hüznün yaşandığı baraj gölü su tuttukça bölgenin habitatı da değişmeye ve canlanmaya başladı. Çamçavuş ve Boğaköy’de yaşayan yerel halk köylerini terek edip yeni yerleşim alanlarına taşındıktan sonra bölge yaban hayvanlarında mekan oldu.

Baraj Gölü aynı zamanda Kars ve çevresinde bulunan başta Kuyucuk Kuş Gölü olmak üzere, Aygır Gölü, Kafkas Üniversitesi yerleşkesi içerinde bulunan sulak alan, Mişgo Gölü, Balık Gölü, Çallı Gölü ve çevrede bulunan diğer göletleri mesken tutan göçmen kuşların yeni konaklama bölgesi olmaya başladı.

FOTOĞRAF SANATÇISI ÖZGEN BEŞLİ ZAMANI DONDURUYOR

Her gün birkaç santimetre yükselen gölde doluluk oranı artarken her iki köy yavaş yavaş sulara gömülüyor. Hal böyle olunca sular altında kalan köyler, fotoğraf sanatçılarının da akınına uğruyor. Fotoğraf sanatçısı Özgen Beşli de son günlerde bu köylerin son anlarını ve hatıralarını kayıt altında alıyor. Sular altında kalan camileri, evleri, okulları, değirmenleri, ahırları ve doğal güzellikleri fotoğraf ve dronla kaydeden Özge Beşli, dron marifetiyle gölgeyi kuş bakışı kayıt altına almayı da ihmal etmiyor. Zaman zaman özel kıyafetlerini giyerek su içerisine giren Beşli, köyün kalıntıları arasında sayısız balıkların da yüzdüğünü gözlediğini belirtti.  Fotoğraf Sanatçısı Özgen Beşli köyleri sular altında kalan bazı vatandaşların ve gençlerin de su ile paylaşmaya başladıkları yaşantılarını da fotoğraf karelerinde ölümsüzleştiriyor.  Ayrıca terk edilen köylerde yaşayan vatandaşlar, evlerinin enkazlarını, yeni evlerine taşımaya devam ederken, bazı köylüler de yıllarca yaşadıkları köylerinin son halini bir kez daha görmek için su kıyısına gelerek cep telefonları ile çektikleri son fotoğraflarını da sosyal medya hesaplarında paylaşarak ölümsüzleştiriyor.

KARS BARAJI HAKKINDA:

Öte yandan Kars Barajı tamamlandığında Kars’a her yıl yaklaşık 92 Milyon TL getiri ve tarımsal alanda da yaklaşık 7 bin 241 kişiye istihdam sağlayacak. Kars Barajı, 11 Kasım 2010 tarihinde imzalanan sözleşmenin akabinde 20 Aralık 2010 tarihinde yer teslimi yapılarak işe başlandı. Baraj, Kars’ın 14,5 km Kuzeydoğusunda Kars-Ardahan Yolu üzerinde yer almaktadır. Kars Barajı göl alanında su tutma işlemi 19 Temmuz 2018 tarihinde gerçekleşti. Kars Barajı göl alanında depolanacak toplam 182,07 milyon m³ su ile Kars ovasında 260.030 da, Digor ovasında 215.750 da olmak üzere toplam 475.780 da sahanın cazibeli borulu sistem sulama şebekesi ile sulanması sağlanacak.  2,24 MW kurulu gücündeki etek santrali ile yıllık 9,76 GWh/yıl enerji üretilerek ülke ekonomisine katkı sağlanacak. Sulama alanı tam faaliyete geçinceye kadar depolanan su ile Arpaçay barajı takviye edilmek suretiyle 710.000 dekar sulama alanına sahip Iğdır Ovası Sulamasına katkı sağlayacak. Sulama alanın tamamı sulamaya açıldığında yıllık sulama faydası 92 milyon TL olacak. Yıllık tarımsal istihdam 7.241 kişi olacak. Barajın maliyeti 81 milyon TL, ödenen kamulaştırma bedeli ise 132 milyon TL olmak üzere toplam 213 milyon TL’ye mal olan Kars Barajı, Merkezi Kil Çekirdekli Kum-Çakıl Dolgu Baraj tipinde olup, gövde dolgu hacmi 1,2 milyon m3, kret uzunluğu 511 m ve temelden yüksekliği 56 metredir. Rezervuar alanında kalan 7 Köyün ulaşımını sağlayan 12 km’lik rölekasyon yolu, DSİ ile İl Özel İdaresi arasında yapılan protokol çerçevesinde, 11 milyon TL maliyeti DSİ tarafından karşılanmak suretiyle bitümlü sathı kaplama ve gerekli koruyucu emniyet tedbirleriyle birlikte tamamlanarak hizmete alınan Kars Barajı göl alanında kalan Elektrik İletim Hatları (EİH), Elektrik Nakil Hatları (ENH) ve Telekom Hatları ile köy yolları rölekasyon çalışmaları tamamlandı…”