Yıldırım, Kars köylüsünün kabusu oldu

Tacettin DURMUŞ

Yıldırım riski hayvancılıkla uğraşan Kars köylüsünün kabusu olmaya devam ediyor.

Olumsuz hava koşulları, Yurdun büyük bölümünde olduğu gibi Kars ve çevresinde de etkilerini yıldırım riski olarak da göstermeye devam ediyor.

Yaz aylarının başladığı günden bu zamana kadar durmaksızın yağan yağmur ile birlikte dolu yağışı ve yıldırım düşmesi Kars köylüsüne kabus dolu günler yaşatıyor.

Kars’ın kırsalında büyük ve küçükbaş hayvanlarını otlatan vatandaşlar her an sürülerinin üzerine yıldırım düşme riski ile karşı karşıya. Yıldırım düşmesine karşı ne yapılacağını bilmeyen hayvan sahipleri ve çobanlar olası yıldırım düşmesi öncesi ve sonrası ne yapacağını bilmiyor.

Bilindiği gibi önceki gün Kars’ın Digor ilçesi Dağpınar Beldesinde düşen yıldırım 10 ineği diri yakmıştı.

DİKKAT! Seni her an yıldırım çarpabilir

Öte yandan AFAD uzmanları yıldırımların bir insanın üstüne düşme ihtimalinin her ne kadar az olsa da imkansız olmadığına dikkat çekerek, yıldırım tehlikesine karşı yapılması gerekenler noktasında vatandaşları uyarıyor.

AFAD uzmanları yıldırımdan korunmak için vatandaşın sığınabileceği bir bina veya üstü kapalı bir araç bulmaya çalışmasını ve sığınacak bir yer yoksa yere çökerek ve kapanması gerektiği yönünde uyarıyor.

Fırtına anında açık alanlardan ve ağaçlardan uzak durulması gerektiği noktasında da vatandaşları uyaran uzmanlardan dikkat çekici uyarıları şu şekilde sıralandı:

-Yıldırım düşme tehlikesi sezdiğinde dışarıdaysan, yakındaki bir bina ya da araba içerisine gir.
-Yıldırım düşme tehlikesi sezdiğinde pencere ve kapıları sıkıca kapat; güneşlik ve perdeleri çek.
-Açık arazide eğer saçın dikleşmeye başlıyorsa, derin sızlıyorsa ve çatırdama gibi bir ses duyuyorsan,
-Yıldırım tehlikesi oluştuğunda, eğer sığınacak kapalı bir yer yoksa arazinin en alçak noktasında hemen yere çök, ayaklarını birleştirip ayak parmaklarının üzerinde dur ve başını dizlerinin arasına alarak kapan.
-Eğer yüksek ve düz bir yerdeysen başını mümkün olduğu kadar alçakta tut. Voltaj farkı yaratmamak için ayaklarını birleştir ve yerle temasını mümkün olduğu kadar azalt. Asla ama asla yere boylu boyunca yatma! Yıldırımın taşıdığı elektrik yere temas ettiği andan itibaren bulunduğu bölgeye yayılır.
- Yere yatarsan yıldırıma daha büyük bir hedef oluşturmuş olursun.
-Yıldırım birçok kez aynı yere düşebilir.
-Yıldırım yağışın 15-20 kilometre uzağına kadar düşebilir.
-Lastik tabanlı ayakkabılar veya lastik tekerlekler yıldırımdan korumazlar. Diğer yandan metale temas etmediğiniz sürece çelik gibi sert malzemeden yapılmış araçlar yıldırıma karşı korumayı artırır.

Açık arazide:

- Sığınabileceğin bir bina veya üstü kapalı bir araç ara.
- Eğer sığınabileceğin hiçbir yer yoksa bulunduğun yerdeki en yüksek cisimden uzak dur. Mümkün olduğunca küçük bir hedef oluştur.
- Sığınabileceğin bir yer yoksa mağaralar, vadiler, kuru hendek ve arklar en güvenli yerlerdir. Ancak ani sel sularına dikkat et!
- Ormanlarda eşit yükseklikteki alçak ağaç kümeleri arasındaki boşluklara ya da en kısa ağacın altına sığınabilirsin.
- Asla tek başına duran bir ağacın altına girme. Tek ağacın yüksekliğinin iki katı kadar uzaklıkta bir yerde, kapanma hareketini uygulayabilirsin.
- Kamp araç ve gereçleri, balık oltası, kazma ve kürek gibi metal cisimlere temas etme.
- Dağ ve tepelerin doruklarından, açık alanlardan, metal boru ve tel örgülerden, elektrik hatlarından, tren yollarından, bisiklet, motosiklet, traktör gibi üstü açık araçlara binmekten ve elektrik iletebilen her türlü cisimden kaçın.
- Grup halindeyseniz, birbirinizden en az 1,5 metre uzakta durun.
- Dağda ağaç sınırlarından daha yüksekteysen hemen ağaçlık alana in.

Bina içinde:    

-Bahçe ve balkonundaki hafif eşyaları ve taşınabilir metal araçları içeriye al.
-Pencere ve kapıları kapat, yıldırım sizi açık pencereden girerek de çarpabilir.
-Kapatılamayan kapı ve pencerelerden, soba, ocak ve şöminelerden, radyatörlerden, metal borulardan, lavabo ve küvetten, fişi prize takılı elektrikli ev aletlerinden ve kablolu telefonlardan uzak dur.
-Banyo yapma, elle bulaşık yıkama ve metal su tesisatından uzak dur.
-Çamaşır ipindeki çamaşırları toplama.

Araçta:

-Yolculuk sırasında taşıtın içinde kal. Üstü kapalı otomobiller yıldırımdan korunmak için daha güvenli yerlerdir.
-Gök gürültülü fırtına geçene kadar aracını yolun kıyısında güvenli bir yere çek.
-Fırtına sonrası, yolun yüzeyi sudan görülemiyorsa sudan asla geçme.