Ercüment DAŞDELEN
Yıllarca savaşların yaşandığı, ele geçiren devletlerin askeri üssü olarak kullanılan, birçok medeniyete ev sahipliği yapan, tarihi şan, şeref ve kahramanlıklarla dolu Kars’ın “Gazi”lik unvanı bugüne kadar neden verilmedi? Konuyu defalarca gazetelerde gündeme getirdik. Maalesef sonuç alamadık.
1855 yılında Sultan Abdülmecid tarafından verilen "GAZİ" unvanı, Cumhuriyetin ilanından sonra görmezden gelinmiş. Şimdiye kadar Kars’ın “GAZİ”lik unvanını kullanmamasının gerekçesi, Osmanlı döneminde verilmiş olmasına dayandırılıyor. 1855 yılında kazanılan Kars Zaferi sonrası Sultan Abdülmecid tarafından verilen "Gazi" unvanının Cumhuriyetin ilanından sonra bu unvanın Osmanlı döneminde verilmesinden dolayı kullanılamadığını gösteriyor.
Tarihçi merhum Prof. Dr. Fahrettin Kırzıoğlu,"1855 Kars Zaferi" isimli kitabında olayı, şöyle anlatıyor: "29 Eylül 1855 Kars Zaferimiz, Anadolu’yu Moskof istilasından kurtardı. Sultan Abdülmecid, Kars’a ve Karslılara Gazi unvanını verdi.”
29 Eylül 1855’te Ruslar, halk arasında 93 Harbi olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşının temelini oluşturan ilk ciddi saldırıyı Kars’a gerçekleştirdi. Ama beklemedikleri bir direnişle karşılaşmışlar. Kars halkı yaklaşık 54 bin kişilik Rus ordusuna karşı mücadele ederek geri püskürtmüştür. Bu başarıdan dolayı, dönemin hükümdarı Sultan Abdülmecid, Kars’a “Gazi” unvanını Mahkeme Siciline yazdırdı ve bir altın, bir gümüş ve bir de bronz madalya verdi. Üstelik de halkını 3 yıl boyunca vergiden ve askerlikten muaf tuttu. Karadeniz'den İstanbul-Batum arasında sefere başlayan yeni vapura “KARS” adı verildi. Ahmet Cevdet Paşanın "Tezakir-i Cevdet"inde, "29 Eylül 1855 Ruslara karşı kazanılan zaferimiz üzerine devlet, Karslılara mahkeme siciline yazdırılmak üzere 'Gazi' unvanı vermiş, Karadeniz'de işleyen yeni buğulu gemiye de “Kars” adı konmuş ve şehir 'Gazi Kars' adı ile anılmıştır" diye yazar.
Gazi Kars olarak nam salan şehir için verilen altın madalya Topkapı Sarayında sergileniyor. Bakır(bronz) madalya ise Kars Valiliğinde, Gümüş madalyanın ise kaybolduğu iddia ediliyor.
Şimdi, bu eksiklik yani Kars’ın “GAZİ”lik unvanının verilmesi için girişimler tekrar başlatılmalı. Halk, Valilik, Belediye, sivil toplum kuruluşları bir araya gelerek bu unvanın geri verilmesi için seferber olması gerekiyor.
İlimizin hakkı olan şehitlerimizden ve dedelerimizden bize kalan “GAZİ”lik unvanının geri verilmesi için girişimlerin biran önce başlatılması gerekiyor. İlimizin “GAZİ”lik unvanını geri alması için mücadelemizi sürdüreceğimizi kamuoyuna duyuruyoruz. Kazanılan hak geri alınamaz. İlimizde bunu kazanarak hak etmiştir ve “GAZİ”lik unvanının verilmesi gerektiğini düşünüyoruz.
Bu konuda Milletvekillerimizin Türkiye Büyük Millet Meclisinde (TBMM) gündeme getirmesini istiyoruz. Hep birlikte el ele vererek hakkımız olan “GAZİ”lik unvanımızı geri almak için mücadele edelim.
Mücadele ederek şehitlerimizin, gazilerimizin ve dedelerimizin ruhunu şad edelim.
Kars’ın girişine de “GAZİ”lik madalyalarını sembolize eden anıt yapılması için mücadele edelim.