Koçulu: Kars, Kafkasya'nın Anadolu'ya açılan nizamiye kapısıdır

Kars Boğatepe Çevre ve Yaşam Derneği Başkanı İlhan Koçulu, peynirin bir kültür olduğunu belirterek “Peynircilik; coğrafyanın ekosisteminden diğer tarımsal yan ürünleriyle birleşerek tüketim kültürünü aynı zamanda üretim kültürünü de oluşturmaktadır.” dedi.
Kars’ta ata topumları, süt ve süt ürünlerinin tanıtılmasında önemli bir rol üstlenen İlhan Koçulu, peyniri kültür olarak ele aldıktan sonra “Birçok medeniyet Anadolu'da yeşermiş, vücut bulmuştur. Bitki çeşitliliği olarak farklı iklimlerin yoğun bulunduğu bir bölge olarak düşünürsek Anadolu'da peynir kültürü bana göre dünyanın en iyi peynir kültürüdür. Ama bugün dünyanın birçok yerinde özellikle de Avrupa'da peynir, çok önemsendiği halde Anadolu'da niye önemsenmedi? Anadolu peyniri bir meslek olarak ele alınmadığı, bir kültür olarak görülmediği için.” diye konuştu.
Türkiye'de kayıt altında 200 civarında peynir olduğunu kaydeden Koçulu “Aslında biraz derinlemesine detaylı bir incelemeye gittiğimizde Türkiye'de 400 çeşit peynirin olduğunu düşünüyorum. Ve buna tanıklık da etmişim. Anadolu'da peynir başlığıyla il il, ilçe ilçe, köy köy gezdikçe bunu fark ediyorum. Çünkü farklı kültürlerin farklı yaşadığı bir alanda biyolojik çeşitliliğin bu kadar yoğun olduğu bir coğrafyada peynir çeşitleri de beklediğimizin çok üzerindedir. Bilinenin de çok üzerindedir.” şeklinde konuştu.
“Kars, Kafkasya'nın Anadolu'ya açılan nizamiye kapısıdır.”dişen Koçulu, “Bu nizamiye kapısından binlerce yıldır binlerce kültür geçti. Iğdır'dan Ardahan'a kadar hatta biraz o tarafa Erzurum Uzundere’yi, Artvin'i de alırsak bu 250 kilometrelik bir çap içerisinde, bir daire içerisinde biyolojik çeşitliliğin zenginliği baş döndürüyor. Artvin'de 2777, Ardahan'da 1900, Kars'ta 1777 çeşit bitki bulunmaktadır. Bu zenginliğin peynire yansıyışı, yemek kültürüne yansıyışı derinlemesine irdelendiğinde baş döndürecek bir hikâye çıkmaktadır.” İfadesine yer verdi.
Koçulu şunları söyledi:
“Boğatepe Çevre ve Yaşam Derneği ve Ardahan Üniversitesi ortaklarımızla Ardahan Üniversitesi'yle birlikte yaptığımız Avrupa Birliği Projesi’nde İspanya, İtalya, Fransa ve Makedonya'dan ortaklarımız de vardı. Yaptığımız araştırmada 32 çeşit peyniri yüzeysel araştırmayla çıkardık. Yani 70 köyde araştırma yaptık. Bu 32 çeşitten 16 çeşidini pazara kazandırdık. Peynir müzesi çalışmaları kapsamında 16’sı pazara kavuştu. Diğerleri de her yıl ya da 2 yılda bir 4-5 yıllık AR-GE'den sonra pazara kazandırılacak hale gelecek. Umudum bunların tümünü pazara kazandırıp bölgede üretilen süte katma değer katarak hem ülke ekonomimize hem de şehir ekonomimize Kars, Ardahan, Iğdır'ın ekonomisine ciddi bir katkı sağlayacağını düşünüyorum. Bu peynirler şu anda Kars gravyeri, Kars kaşarı, keçi tulum, tuluk, yağlı peynir, dil peyniri, çoban peyniri, çanak peyniri, Malakan, göbek böyle sayarak devam edebileceğin çeşitler. Gravyeri sadece bir gravyer peyniri olarak düşünmeyelim. Bunları inşallah önümüzdeki dönem Tarım ve Orman Bakanlığımızın da bu konuda bir ciddi çalışması var. Bu çalışmayla birleştirerek Türkiye'nin önemli peynir merkezlerinden olan Kars, Ardahan kültürün beşiği, peynir kültürünün öncüsü durumuna getirmeyi de hedeflemekteyiz”