Tacettin DURMUŞ
Kafkas Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyeleri Doç. Dr. Nebahat Oran Arslan ve Prof. Dr. Selçuk Ural, Kars’ın 1918’de Türk Ordusu tarafından kurtarılışının 100. yılı anısına, bütün muhacir ve şehitlere itafen, ‘Kars Tarihi 1960 – 1980’ adlı çalışmalarını araştırmacıların ilgisine sundu.
Kafkas Üniversitesi Tarih Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Muharrem Turp, litap ile ilgili olarak yaptığı açıklamada, Kars’ın Kafkasya ve Anadolu gibi iki stratejik alanın geçiş noktasında olması, buna ilaveten İran ve Rusya gibi büyük devletlere sınır olması hasebiyle stratejik bir öneme sahip olduğunu hatırlattı.
Kadim kent Kars’ın konumu itibariyle çok sayıda devletin izlerini günümüze kadar taşımış olduğunu da belirten Turp: “Kadim bir Türk yurdu olan bölge 1878’e kadar Osmanlı hâkimiyetinde kalmıştır. Rus, Ermeni ve İngiliz işgaline uğraması Türk ve Müslüman kimliğini korumasına engel teşkil etmemiştir. Dünya Savaşı sırasında sayısız zulme uğrayan şehir, mütareke yıllarında da Anadolu’daki ilk milli teşkilat ve hükümetini kuracaktır.
Kars 1918 ve 1920 olmak üzere iki defa milli mücadelenin verildiği tek şehirdir. Kurtuluşu takiben hızlı bir gelişim sürecine giren şehir mevcut Türk- İslam kimliğini de yeniden inşa etmiş ve kısa zamanda modern bir şehir konumuna ulaşmıştır. Ancak İkinci Dünya Savaşı yıllarında gelişim süreci sekteye uğramıştır.
1960-1980 yılları arasında şehir başta nüfus olmak üzere hayatın her alanında yeniden büyümeye başlamıştır. Nüfus artışına bağlı olarak ulaşım, ticaret, tarım ve eğitim alanındaki yatırımlar göze çarpmaktadır.
Bu dönemde kent Kafkas kültürlerinin gelişim gösterdiği merkezlerden biri olacaktır. Zira kültür, sanat ve basın hayatındaki çeşitlilik bunun en büyük göstergesidir. Sanat gösterileri, sinema etkinlikleri, spor faaliyetleri, gazete ve dergi sayısının artmasının yanı sıra radyo evinin kurulması ve bir müze açılması önemli kültür-sanat gelişmeleri olarak öne çıkmaktadır. 1960 darbesi sonunda siyasi hayatta da bir canlılık gözlenmektedir. Yeni partiler, seçimler ve belediye çalışmaları şehirde farklı siyasi görüşlerin hayat bulduğunu ispatlamaktadır.”dedi.