Iğdır Ovası Sulamasının Modernizasyonu Sulamada verimi katlayacak

Ercüment DAŞDELEN
* Iğdır Ovası Sulamasının Rehabilite Edilmesi Göçü Önleyecek
* Iğdır Ovası Sulamasının İyileştirilmesi Tarımsal Gelir Ve Faydayı Artıracak
* Iğdır Ovası Sulamasının Rehabilite Edilmesi Tarıma Elverişli Alanların Tamamına Suyu Ulaştıracak
DSİ Kars 24. Bölge Müdürlüğünde, Iğdır Ovası sulamasının rehabilitasyonuna ait değerlendirme toplantısı yapıldı.
DSİ 24. Bölge Müdürlüğü tarafından 29.06.2018 tarihinde ihalesi yapılarak 09.08.2018 tarihinde sözleşmesi imzalanarak yapımına başlanan Iğdır İli Sulamaları Rehabilitasyonu Planlama Raporu Yapımı işine ait değerlendirme toplantısı, Bölge Müdürü Mahmut Dündar Başkanlığında, Bölge Müdür Yardımcıları ve ilgili şube müdürleri ile personelin katılımıyla Kars’ta gerçekleştirildi.
Dündar, projeye ait verdiği bilgilerde, Proje sahasının Doğu Anadolu Bölgesi’nde, 24 Nolu Aras Havzası’nda, Iğdır İli Merkez, Aralık ve Karakoyunlu ilçeleri sınırlarını kapsadığını söyledi.
Iğdır Ovası Sulamasının, Aras Havzasında yer aldığını, Batı Iğdır Ovası, Doğu Iğdır Ovası ve Dilucu Ovalarını kapsadığını ifade eden Bölge Müdürü Dündar, şunları kaydetti: “Projenin su kaynağı Arpaçay Barajı ve Serdarabat Regülatörü olup, Arpaçay Barajı, Türkiye Cumhuriyeti ile Ermenistan Cumhuriyeti sınırını teşkil eden Arpaçay Nehri üzerine kurulan Arpaçay Barajının inşaatına 1979 yılında S.S.C.B. ile ortak başlanmış ve 1983 yılında tamamlanmıştır. Iğdır Ovası Sulamasına Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarına su takviyesi yapan Arpaçay Barajı beton gövdeli olup temelden 59 metre yüksekliğinde ve 525 hm³ depolama hacmindedir. Türkiye Cumhuriyeti ile Ermenistan Cumhuriyeti adına Rusya ile yapılan protokol çerçevesinde müşterek olarak işletilmekte ve Ermenistan ve Türkiye, Serdarabat Regülatörüne gelen suyu %50, %50 esasına göre kullanmaktadırlar. Serdarabat Regülatörü ise, 1937 yılında S.S.C.B. tarafından yapılmış olup, daha sonra yarı hissesi Türkiye Cumhuriyeti tarafından satın alınmıştır. Serdarabat Regülatörünün priz, tünel ve isale kanalı 1953-1959 yılları arasında yapılmıştır. Batı Iğdır Prizi, maksimum 30,30 m³/ s alacak biçimde üç gözlü olarak tasarlanmıştır. Bu prizden alınan debi önce 344 cm çaplı atnalı kesitli bir tünelle daha sonra da açık kanalla sulama sahasına ulaştırılmaktadır. Prizin yanında her biri 577 cm net açıklıklı iki çakıl geçidi bulunmaktadır. Doğu Iğdır Prizi ise, Batı Iğdır Prizi ile regülatörün dolu gövdesi arasında kazanılan alana yerleştirilmiştir. Doğu Iğdır Prizi maksimum 27 m³/s su alacak şekilde her biri 360 cm genişlikte 3 gözlü bir yapı olarak inşa edilmiştir.”
Dündar, şöyle devam etti: “Iğdır Ovasında 1950-1960 yıllarında işletmeye açılan 705.300 dekar Iğdır Ovası Sulaması, açık kanal salma sulama sistemi olarak teşkil edilen sulama şebekesinde, üzerinden geçen uzun yıllar nedeniyle şebekede meydana gelen yıkılma, bozulma, tahribat nedeniyle oluşan su kayıpları ile buharlaşmadan kaynaklı su kayıpları dikkate alındığında bile bu günkü şartlarda Türkiye ortalamasının üstünde bir sulama randımanına sahip olan sulamada, sulama alanının tamamını sulayacak şekilde sulama sisteminin iyileştirilmek ve basınçlı borulu sulama şebekesi olarak planlamak suretiyle sulama olanaklarının yetersizliği yanında doğa ve iklim koşullarının olumsuz şartlarından kaynaklı ekonomik güçlükler nedeniyle, başka iş sahaları arama çabalarını ve başka illere göçü önlemektir. 
Bu rapor kapsamında ele alınan sulama projesi ile Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan bu yörenin sağlıklı sulama suyu ile tanışması sağlanacak, temin edilecek tarımsal gelir artışı ile bölgenin ekonomik gelişmesine katkı sağlama adına önemli bir işlev yerine getirilmiş olacaktır.”