Saraçlık mesleği zamana direniyor

PAK Saraç Evi’nde göz nuru ve alın teriyle tamir yapıp eskiyen malzemeleri yeniliyor. Satış da yapan 35 yıllık esnaf mesleğin bitme noktasına gelmesinin üzüntüsünü yaşadığını da belirterek çırak bile yetişmediğinden yakındı.
Mesleğinin deri üzerine saraçlık olduğunu ifade eden Kurban Alkın, “Ağırlıklı olarak hayvan koşum takımları yapıyoruz. At arabası koşumunda atın boynuna takılan hamutlar yapıyoruz. Orijinal saf deridir. Kendi el emeğimizdir. Hiçbir makine katkısı yoktur. Tamamen el işçiliğidir. Hamutlar eğme ağaçtan yapılıyor. Kökten eğik biterler Üzerinin kabuğunu temizler numarasına göre ayırırlar. Bizde öyle satın alır dükkana getirir burada işleriz. Bizler ham olarak alıp sonra da imalatını yapıyoruz. Bir hamutun yapılması malzeme hazır olduğunda yaklaşık 6-7 saat sürüyor. İyi çalışırsan günde 2-3 adet yapabilirsin. Sık sık tamir işleri de yapıyoruz. Tamir işleri satıştan daha iyi oluyor. Deri pahalandıkça bu da pahalanıyor. O açıdan da vatandaş 7-8 yıl kullanınca tamire getiriyor. Şu anda hamutların yenileri 2 bin – 3 bin TL arasında değişen fiyatlara satılıyor. Numarasına ve çeşidine göre değişiyor.” dedi.
Eskiye nazaran rağbet olmadığını anlatan Alkın, “Çünkü teknoloji bizi geçti. Millet tekrar eskiye dönecek ama bizleri bulurlar mı bulamazlar mı bu da muamma. Teknolojiyle şu an yarışıyoruz ama teknoloji bizi geçmiş durumda. Köye geri dönüşler olacak ama umduklarını bulabilirler mi o belli değil. Bizler olacak mıyız bu astalar kalacak mı bilinmez. Şimdiden sahip çıkmak gerek. Şu anda bizim meslekte çırak yetişmiyor bizler nereye kadar çalışır onu bilemiyorum. Mesleğimiz bitme noktasına geldi.” şeklinde konuştu.
Saraçlık mesleğinin 1990’lı yıllara kadar revaçta olduğunu ondan sonra gerileme sürecinin başladığını aktaran Kurban Alkın, “Kars’ta genelde dağ köylere, yaylalara satış yapabiliyoruz. Çünkü o bölgelerde traktör fazla işlemiyor ve at arabalarıyla tarla tapan işleri yapılıyor. At olan yerler rağbet gösteriyor. Gençlerin rağbeti yoktur. Bunun kıymetini gençler bilmiyor en iyi yaşlılar biliyor. Günümüzde batıya göç edenler geri dönmeye başlıyor. Evi arsası olanlar gelip yeniden yapılanıyor. Olmayanlar ise fırsat bekliyorlar. İminim ki ilk fırsatta köylerine dönecekler. Köye dönüş oldukça bizim meslekte de işlerin açılma ihtimali olabilir. Şu anda dönüşlerin başlangıç noktasındayız” diye konuştu.
Saraçlık mesleğinin yaygın olduğu dönemlerde 8-10 civarında saracın olduğu Kars’ta sayının 3’e düştüğünü kaydeden Alkın usta, “Hazırını getirip satanlarda var ama bizim buranın hamutunu tutmaz. Hamutun dışında hayvanın tüm malzemelerini işyerimizde bulunduruyoruz. Ne ararsalar burada bulabilirler. Tamir ve satış işlerimiz devam ediyor. Haftanın 6 günü açığız Pazar günleri kapalıyız.” bilgilendirmesi yaptı.
YORULDUM
Artık yorulduğunu vurgulayan Akın usta, “Çalışmaktan değil fiyatların artmasından yoruluyoruz. Bugün sattığımızı yarın yerine koyamıyoruz. O yüzden de stres ve sıkıntı bizi bitiriyor. Bizler bu mesleği yaşatmak ve ayakta tutmak için ele emeği göz nuru döküyoruz. Fiyatlar sık sık değişmez ise vatandaş da rahat alabilir ve tamir yaptırabilir. Böylelikle hem bizler hem onlar hep birlikte mutlu oluruz. Tamir işlerimiz 300-500 TL arası değişiyor. Belgemizde cirit ve at yarışları da var. Atçılık Kars’ta yaygındır. İnşallah bu alandaki festivallerde artarsa ata olan merak gençler tarafından da benimsenir. Umarız öyle olur çünkü at biniciliği sizlere atalarımızdan gelen ve mirastır. Kars’ta at yaygın ama traktör çıkınca atın tarlada kullanımı az. Binici bir eğer bir başlık alıp onu da 10 yıl kullanıyor. Ama koşum oldu mu sürekli malzemeye ihtiyacı oluyor. Buradan at koşumcularına ve binicilerine sesleniyorum; işyerimizde tüm malzemeler var. Buyurup gelsinler.” dedi.