Kars’ın tarım potansiyeli, sorunları ve çözüm önerileri masaya yatırıldı

Volkan KARABAĞ

Gazi Toplantı Salonunda ilgili birim amirleri ve çiftçileri temsilcilerinin katıldığı toplantıda Kars Valisi Türker Öksüz, Kars’ta tarım ve hayvancılığın meraya dayalı olarak yapıldığını, toplam 404 bin 757  hektar çayır ve mera varlığına, 375 bin 225 hektar da tarımsal arazi varlığına sahip olduğunu ve  Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı 27 bin 979 çiftçi bulunduğunu söyledi.               

Kars’ta mevcut tarımsal arazilerin 142 bin 856 hektarı sulanabilir alan niteliğinde olduğunu kaydeden Vali Öksüz, “Bu alanın ancak  27 bin 579 hektarı fiili olarak sulanmakta iken hükümetimizin çabaları ile yeni faaliyete geçecek olan Kars Barajının sulama sahasının açılması ile bu alan 2 katına çıkacaktır. İlimizde 1 adet gölet ve 2 adet sulama amaçlı baraj bulunmaktadır. Mevcut Tarım arazimizin Arpaçay, Selim ve Susuz İlçelerini kapsayan 19.637 ha  ve Kars Çayı Havzasında 47 bin 578 hektar olmak üzere toplam 67 bin 215 hektar alanda DSİ 24. Bölge Müdürlüğünce toplulaştırma çalışmaları yapılmaktadır. 2-3 yıldır devam eden arazi toplulaştırması tamamlandığında araziler daha verimli olarak kullanılabilecektir.” dedi.

Kars’ta hükümetin son yıllarda başta mazot ve gübre olmak üzere, yem bitkisi ekilişi, organik ekiliş desteği, prim desteklemesi olmak üzere çok çeşitli kalemlerde çiftçilere desteklemelerin artarak devam ettiğini ifade eden Vali Öksüz, “Milli tarım projesi kapsamında havza bazlı destekleme modeline geçilmiştir. Artık herkes ilçesinde en verimli en karlı ürünü ekeceğini bilerek ekecek ve daha karlı bir üretim gerçekleştirecektir. Yem bitkisi desteğini geçen yıl çeşitlendirdik. Yeşil ota destek çıkarttırdık. Çiftçimiz dekar başına ektiği yem bitkisi desteğini dekar başına artarak alacak.” diye konuştu.

Kars’ın Türkiye’de yem bitkisi desteklemesi açısından en üst sırada bulunan bir il olduğunu, Fiğ yeşil ottta Türkiye sıralamasında 2’nci, Korunga bitkisinde  7’nci sırada yer aldığını dile getiren Vali Öksüz, “Bunun yanısıra İlimizde Buğday, arpa, yulaf, sılajlık mısır, patates ile endüstri bitkilerinden şekerpancarı yetiştiriciliğide yapılmaktadır. Meyve ve sebze yetiştiriciliğinde ise İlimizin güney ilçelerinde mikroklima olarak tabir edilen Kağızman ve Digor ilçelerimizde elma, kayısı ve ceviz yetiştiriciliği yapılmakta olup, bunlardan ceviz ve kayısı ticari çapta üretimi yapılan meyvelerimizden olup, kayısı üretimi ilimizde 6 bin ton civarındadır. İlimiz 467 bin adet büyükbaş hayvana, 481 bin adet küçükbaş hayvana, 600 bin adet de kanatlı hayvan varlığına sahip olup, İlimiz için ekonomik önem arz eden kanatlı hayvan olan kaz varlığımız ise bu rakamın 265 binini temsil etmektedir. Mevcut büyükbaş hayvan varlığımız 100 bin kültür ırkı hayvandan, 335 binini melez, 32 binini ise yerli hayvandan oluşmaktadır. Bunun yanı sıra ilimiz küçükbaş hayvan varlığını oluşturan 481 bin küçük baş hayvanın 35 binini keçi varlığı oluşturmaktadır.” şeklinde konuştu.

Kars Valisi Türker Öksüz yaptığı konuşmasını şöyle sürdürdü: “İlimizin başlıca stratejik ürünleri süt, bal, et ve kaşar peyniridir. İlimizde mevcut büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarımızdan yılda 36 bin 500 ton et üretimi, 580 bin ton süt üretimi yapılmaktadır. Kaşar peyniri üretimi ilimizde oldukça yaygın olan bir üretim şekli olup yıllık üretim miktarımız 12 bin tondur. Süt üretim mikarımız olan 580 bin ton miktarı ile Türkiye sıralamasında 5’nci sırada yer almaktadır. Fakat bu süt soğuk zincire sokulup direk üretimde ve toplu pazarlamada kullanılamamaktadır. Bunun yanı sıra İlimizde arıcılık önemli bir yer tutmakta olup, 80 bin kovan varlığı ile bin 277 ton üretim gerçekleşmektedir. İlimiz toplam 467 bin adet büyükbaş hayvan, 481 bin adet küçükbaş hayvan varlığına sahiptir. İlimiz geçen yıllara kadar Anaç Sığır Desteğinde Ülke sıralamasında alt sıralarda yer alırken yapılan çalışmalar sonunda buzağı destekleme modeline geçilmiş böylece Türkiye’de en fazla Buzağı Desteği alan il olarak 3’ncü sıraya yükselmiştir.”     

“Hayvancılığı daha kazançlı hale getirmek amacıyla bakım için önemli olan ahırlarımızı modernize etmek için ahır desteği çıkarttık.” ifadesini kullanan Vali Öksüz, “50 başa kadar ahır yapan yetiştiricilerimize 150 bin 000 TL destek veriyoruz. Çobanlığı özendirmek için çobanlık eğitimi almış olan küçükbaş yetiştiricilerimize 5 bin TL destek ödüyoruz. Boş  ahırlarımızı doldurmak hayvan sayımızı arttırarak üretimimizi arttırmak için düve üretimine yüzde 30 hibe çıkarttık. Köylümüzün daha çok kazanması ve doğduğu yerde doyması için köyünde kalması için genç çiftçi projesi kapsamında 2016 yılında 218, 2017 yılında da 238, 2018 yılında da 246 kişiye 21 Milyon TL destek sağlanarak koyun, sığır, arı ve kaz hibe olarak verilmesi sağlanmıştır. Türkiyede sadece 31 ile verilen düve yetiştirme merkezi ilimize de kazandırılmıştır. Artık Türkiyenin en çok hayvan satan, pazarlayan bir ili olan Kars İlimiz aynı zamanda da düve üretim merkezi haline gelecektir. 15-20 yıl önce şehirler arası kara yolunu yapamazken ilimizde bırakın kara yolunu, köy yollarını yayla yolları yapılır hale gelmiştir. Geçtiğimiz iki yıl içerisinde yaklaşık 5 Milyon TL Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı kaynağı kullanılarak yayla yollarımız, hayvan içme sularımız yapılmıştır. Çoğu köyümüze kurun, sıvat verilerek hayvan içme suyuna kaynak sağlanmıştır. 80 vilayette artık Kars’ın hayvanı kaliteli hayvandır şeklinde konuşuluyor. Bundaki en büyük etken ilimizdeki mevcut hayvanların genetik yapısını düzeltmek amacı ile yaklaşık 20 Milyon TL kaynak sağlanarak 2000 adet boğa dağıtımının  ilimizde yapılmasıdır. Bu kapsamda bu güne  kadar ilimizde toplam 1.797 adet damızlık boğa dağıtılarak üreticilere 14.376.000 TL Hibe edilmiştir. İlimizde gıda ile uğraşan toplam bin 918 adet işletme bulunmaktadır. İlimizde 1 adet Sulama Kooperatifi, 55 adet Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, 1 adet Su Ürünleri Kooparatifi bulunmaktadır.Bunun yanı sıra  Süt üreticileri birliği, Organik Tahıl Üreticileri birliği, Kağızman Bal üreticileri Birliği, Sarıkamış Süt Üreticileri Birliği ve Selim tarla Bitkileri Üreticileri birlikleri bulunmaktadır. Ayrıca İlimizde 4631 Sayılı Kanuna göre Kurulmuş olan  Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği, Damızlık Koyun-Keçi Yetiştiricileri Birliği ve Arı Yetiştiricileri Birliği mevcuttur.” dedi.

Vali Öksüz’ün konuşmasının ardından program soru-cevap olarak devam etti.